Op donderdag 2 maart 2023 verleende de gemeente Brunssum het Ereburgerschap aan Jack Aldewereld. De heer Aldewereld ontving deze hoogste gemeentelijke onderscheiding voor zijn inspanningen om aandacht te (blijven) vragen voor de bijzondere geschiedenis van de Joodse onderduik in Brunssum tijdens de Tweede Wereldoorlog.
Jack Aldewereld is een voormalig onderduikkind. In 1943, enkele maanden na zijn geboorte, werd hij vanuit Amsterdam naar Brunssum ‘gesmokkeld’, via de verzetsbeweging N.V. Groep. De rest van zijn Joodse familie, met uitzondering van een zus, werd in mei 1943 vermoord in Auschwitz en in Sobibor.
In de jaren 1943-44 fungeerde Brunssum als een veilige haven voor talloze Joodse burgers die moesten vluchten voor de terreur van de bezetter. De landelijke N.V. Groep wist naar schatting 250 Joden, waaronder vele kleine kinderen, te redden vanuit Amsterdam. De N.V. Groep opereerde eerst vanuit Amsterdam, maar had daarna hoofdkwartier in Brunssum.
Jack Aldewereld
Jack Aldewereld bleef na de oorlog in Brunssum wonen. In de jaren 80 raakte hij geïnteresseerd in zijn afkomst en in zijn familiegeschiedenis. Sinds die tijd zet hij zich onvermoeibaar in om de Brunssumse onderduikgeschiedenis te ontsluiten.
Zo was Jack Aldewereld in 1989 de drijvende kracht achter het plaatsen van een Joods Monument, als eerbetoon aan het werk van de N.V. Groep. Hij was tevens de initiatiefnemer van de 5 plaquettes die in elke Brunssumse wijk te vinden zijn, als herinnering aan de inzet van de vele Brunssumse onderduikgezinnen. Ook is de heer Aldewereld de aanjager van de Jack Aldewereld Stichting die enkele jaren geleden werd opgericht en als doel heeft om de Brunssumse onderduikgeschiedenis in kaart te brengen en het ‘verhaal van hoop’ door te geven aan nieuwe generaties. Verder geeft Jack Aldewereld les op Nederlandse en Duitse scholen om kinderen en jongeren te vertellen over de gevaren van intolerantie en fascisme en over ieders verantwoordelijkheid om die gevaren te bestrijden. Daarnaast treedt hij onvermoeibaar op in media als ambassadeur van het unieke Brunssumse verhaal.
Ereburgerschap
De gemeenteraad van Brunssum heeft besloten om Jack Aldewereld te eren met het Ereburgerschap als blijk van grote waardering voor de wijze waarop hij decennialang aandacht vraagt voor een bijzonder stuk Brunssumse geschiedenis, en de lessen daarvan door vertaalt naar onze tijd.
De wijze waarop hij zijn persoonlijke, tragische geschiedenis inzet – zonder rancune, maar vanuit hoop – maakt dat hiervan een voorbeeldfunctie uitgaat die vooral de jongere generaties weet te inspireren en te mobiliseren. In de kern van zijn verhaal – de moed en medemenselijkheid van gewone mensen – herkent de gemeenteraad de waarden die de gemeenschap van Brunssum actief wil uitdragen en delen.
Uitreiking
De uitreiking van het Ereburgerschap aan Jack Aldewereld vond plaats op donderdag 2 maart 2023, in de Brikke Oave aan het Lindeplein 7, te Brunssum.
